Η λέξη "ξενοφοβία" δεν είναι αρχαία ελληνική. Έχει ελληνικά συστατικά, τις λέξεις ξένος και φόβος.
Αλλά είναι μάλλον γαλλική. Ή έστω αγγλική. Κλασική ελληνική δεν είναι πάντως. Στους αρχαίους δεν απαντάται.
Τι να κάνουμε; Δεν το επέτρεπε ο Ξείνιος Ζευς!
Πιθανώς για πρώτη φορά χρησιμοποιεί την λέξη "ξενοφοβία" ο συγγραφέας Ανατολ Φρανς το 1900 όπως διαβάζουμε εδώ.
Αλλά σίγουρα, σε αρχαία ελληνικά κείμενα δεν την βρίσκουμε. Αντίθετα, βρίσκουμε την γνωστή μας αγάπη για τον ξένο,
την ευλογημένη από τον Δία πατέρα Ξενία ή Φιλοξενία.
Η αρχαία ελληνική έννοια της Ξενίας, λοιπόν, σήμαινε γενναιοδωρία και ευγένεια προς τον ξένο.
Ο οικοδεσπότης ή ξενιστής έδειχνε τον σεβασμό του προς τον ξένο ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο τελετουργικό:
Πρώτα καλωσόριζε ευγενικά τον ξένο στο σπίτι του. Του μιλούσε με σεβασμό.
Του έδινε φαγητό να φάει και κρασί να πιει.
Στη συνέχεια έδινε στον άγνωστο ταξιδιώτη την πιο αναπαυτική πολυθρόνα του για να καθίσει.
Ο οικοδεσπότης δεν ρωτούσε τον ξένο ποιος είναι και τι θέλει, μέχρι ο ξένος να αισθανθεί αναπαυτικά.
Μετά την ήπια συζήτηση, ο οικοδεσπότης έδινε στο ξένο ένα δώρο κατά την αναχώρησή του.
Ο ξένος, μακριά από το σπίτι του, είχε και αυτός τις υποχρεώσεις του. Να είναι ήπιος, ευγενικός προς τον ξενιστή.
Να μιλά με σεβασμό και να μην δυσκολεύει τον ξενιστή. Να δεχτεί με ενθουσιασμό το δώρο.
Αν έχει, να δώσει στον ξενιστή ένα αντίδωρον, ως "ευχαριστώ" και δείγμα ευγνωμοσύνης για την φιλοξενία.
Μάλιστα, όλος ο Τρωϊκός Πόλεμος, της Ωραίας Ελένης ο πόλεμος, έγινε επειδή ο κύριος Πάρις
πάτησε τους νόμους της σωστής Φιλοξενίας! Δηλαδή, διάλεξε λάθος "δώρο". Την Ελένη.
Ο κύριος Πάρις, γιος του Πριάμου και Τρώας, ήταν φιλοξενούμενος του Μενελάου, γιου του Ατρέα, στην Σπάρτη όταν την έκλεψε.
Η Αφροδίτη, η Ήρα και η Αθηνά έκαναν διαγωνισμό, καλλιστεία για το μήλον της έριδος που έλεγε "ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΗ".
Η Αφροδίτη του έδωσε δώρο την Ελένη.
Ο Πάρις, όμως, έκλεψε την Ελένη όντας φιλοξενούμενος του Μενελάου.
Ήταν λοιπόν καθήκον θεϊκόν των Αχαιών προς τον Ξείνιο Δία να τιμωρηθεί ο Πάρις για την παραβίαση αυτή της Ξενίας, την προσβολή προς τον πατέρα των θεών.
Ο Κύκλωπας Πολύφημος, από την άλλη, δεν είναι καθόλου φιλόξενος απέναντι στον Οδυσσέα.
Οι Κύκλωπες είναι υβριστές, άνομοι και άδικοι. Δεν υπολογίζουν τον Δία.
Γι' αυτό, ο Πολύφημος κάνει το αντίθετο της Ξενίας. Ρωτά ευθύς τον Οδυσσέα "Ποιοι είστε και τι θέλετε;"
Ο Οδυσσέας επικαλείται τον σεβασμό προς τον ξένο. Λέει πως ο Δίας τιμωρεί όσους αδικούν τους ξένους.
Ζητά βοήθεια και κατανόηση από τον Κύκλωπα.
Αλλά ο Πολύφημος θεωρεί εαυτόν "ανώτερο του Δία". Και μετά, ξέρουμε τι συμβαίνει.
Ο Οδυσσέας, όμως, όταν γυρίζει στην Ιθάκη, βρίσκει σωστή Φιλοξενία.
Ντύνεται ζητιάνος και η Ευρύκλεια, σεβαστική απέναντι στον Δία, του πλένει τα πόδια ως όφειλε.
Βλέπει το σημάδι και τον αναγνωρίζει.
Το "ξενοδοχείν" στην Οδύσσεια, λοιπόν, δεν γίνεται σεβαστό από τον Πολύφημο.
Γίνεται σεβαστό στον οίκο του Οδυσσέα, στην Ιθάκη.
Αλλά στην Ελλάδα σήμερα ; Υπάρχει φιλοξενία ;
Η Ελλάδα είναι μία χώρα τουριστική. Με όμορφες θάλασσες, κουζίνα και φυσικά τοπία.
Ο τουρισμός, δυστυχώς, πήρε την θέση της Φιλοξενίας.
Δηλαδή, επειδή υπάρχει ο σκοπός του κέρδους, η Φιλοξενία σήμερα είναι εμπόρευμα.
Από την άλλη, υπάρχει φιλοξενία σε περισσότερο προσωπικές σχέσεις.
Στις οικογένειες, για παράδειγμα.
Όταν κάποιος μπορεί, φιλοξενεί τους συγγενείς του στο σπίτι του.
Μερικοί τυχεροί έχουν σπίτι κοντά στη θάλασσα ή στην εξοχή. Το καλοκαίρι, όταν στην Αθήνα έχει καύσωνα,
τα σπίτια της επαρχίας και των νησιών γεμίζουν με φιλοξενούμενα ξαδέρφια, αδέρφια, θείους και θείες.
Επίσης, σήμερα στην Ελλάδα υπάρχει Φιλοξενία για φίλους και φίλες. Πολλοί νέοι άνθρωποι δεν μένουν στην Αθήνα,
αλλά επισκέπτονται τους φίλους τους και φιλοξενούνται για ημέρες ή και εβδομάδες στα φιλικά σπίτια που μπορούν.
Τέλος, στην εποχή του ίντερνετ και του διαδικτύου, υπάρχει φιλοξενία στην κοινότητα των Couchsurfer.
Επειδή τα ξενοδοχεία είναι μερικές φορές ακριβά για τους νέους ανθρώπους, αυτό το νέο κίνημα
βοηθά την φιλοξενία.
Μερικοί, βέβαια, λένε ότι το couchsurfing δεν είναι κίνημα φιλοξενίας, αλλά σελίδα γνωριμιών, κοινώς dating site.
Δεν ξέρω, εγώ πάντως όπου πάω διαβάζω την Οδύσσεια και κουβαλάω και μία σκηνή.
Αν χρειαστεί, μπορώ να κάνω και κάμπινγκ στην εξοχή.